SERGİ: ANİ, TAŞIN SİİRİ

KÜLTÜRLERİN KAVŞAĞINDA BİR MİMARLIK HAZİNESİ

• 21.02 – 26.05.2019 arası
• Erimtan Müzesi, Kale – ANKARA
• Sergi açılışı: 21.02.2019 Perşembe 19.00

SERGİNİN TANITIMI

Bu uzun bir tarihin kısaca anlatılan hikâyesi. Size çok eski zamanların, günümüzün hızlı yaşayan metropollerinin epey uzağında yer alan ihtişamlı şehir Ani’nin hikâyesini anlatmak istiyoruz. Ani, bir zamanlar İpek Yolu üzerinde hayranlık uyandıran bir şehir. 10. ve 11. yüzyıllarda en parlak devrini yaşayan şehrin tarihçesi ise çok daha eskilere gidiyor.

Tarih boyunca var olmuş her ticaret şehri gibi Ani’nin kültürel zenginliği de kültürlerin muhteşem biçimde iç içe geçmesinden kaynaklanıyor. Bu sergi, size bu kültürel zenginliği sunarken bu çok kültürlü ortamda ortaya çıkan ve sonrasında geniş bir coğrafyada etkili olan Ermeni mimarisinin olağanüstü örneklerini gösterecek. Her ne kadar bugün söz konusu ihtişamı tehdit altında olsa da, günümüzde Ani, surları, kiliseleri, manastırları ve camisi ile muazzam duruşunu koruyan bir şehir. Çorak arazide, terk edilmiş bir şehre ait bu kalıntılar, ziyaretçilerine tarihteki büyük gelgitlerin hissini duyuruyor. Şehrin altında ise yine o kadar etkileyici bir yeraltı dünyası yatıyor – şehrin altında kayalara oyulmuş başka bir şehir.

Bu sergide size Türkiye’den ve Ermenistan’dan uzmanların Ani ve çevresinde yer alan mimari mirası korumak için diğer ülkelerden kurum ve uzmanlarla biraraya gelerek nasıl çalıştığının hikâyesini de aktarmak istiyoruz. Sismik hareketlerin yoğun olduğu bir bölgede bu denli görkemli yapıların varlığı göz önünde bulundurulursa, bu hayli çaba isteyen bir iş.
Bu serginin, Ani ve çevresindeki değerli hazinelerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için gereken daha fazla uluslararası desteği teşvik edeceğini umuyoruz. Ayrıca ümit ediyoruz ki bu sergi, kültür ve mekânın birleşerek zaman mefhumunu bambaşka bir hisse taşıdığı Ani’ye insanların yolunun düşmesine vesile olacaktır.

Ani şehri 2016 yılında Dünya Kültür Mirası listesine eklenmiştir.
Carsten Paludan-Müller,
Eski Genel Direktör (2003-2017), NIKU

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Dünya Anıtlar Fonu (World Monuments Fund), 2011 yılında imzaladıkları bir protokol ile Ani’de iki önemli anıtın koruma projeleri ve uygulamaları için bir işbirliği başlattı. 2016 yılında Türkiye delegasyonunun teklifi ve Ermenistan delegasyonunun desteklemesiyle Ani Arkeolojik Alanı’nın UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmesinden sonra, Türkiye’den Anadolu Kültür, Ermenistan’dan Eurasia Ortaklık Vakfı (EPF) ve Norveç’ten NIKU (Norwegian Institute of Cultural Heritage), Ani Arkeolojik Alanı üzerine birlikte bir araştırma sergisi düzenlemeye karar verdi. Proje kapsamında Ermenistan, Türkiye, Rusya ve Norveç’ten uzmanlar biraraya gelerek Ani üzerine kapsamlı bir içerik hazırladı ve “Taşın Şiiri Ani” sergisi ortaya çıktı. İstanbul, Erivan ve Oslo’dan sonra Ankara’da izleyici ile buluşan sergi, Orta Çağ’ın efsane kenti Ani hakkında tarihsel, mimari ve sanatsal bilgiyi geniş bir kitleye ulaştırmayı hedefliyor.

Türkiye ve Ermenistan sınırında yer alan Ani, tarihsel süreçte Ermeni, Bizans, Selçuklu ve Gürcü kültürlerinin kavşağında ortaya çıkmış bir mimarlık hazinesi olmasıyla bu anlamda önemli bir kültürel değerdir. Bu özel tarihi ve coğrafi konumuyla çok kültürlü bir merkez olma konumunu bugün de sürdüren Ani, gerek kültürel zenginliği ve çeşitliliği ile gerekse yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan kültürel varlıklarıyla, toplumlararası işbirliğinin değerini ve gerekliliğini vurgulamak için paha biçilmez bir fırsat sunar.

“Taşın Şiiri Ani”, bu işbirliğine hem bir örnek hem de teşvik mahiyetindedir.