Konferans – Şiir okuması: Prévert diyarında Özdemir Asaf ve Orhan Veli : Fransızcada Türk yazarlar 

Prévert diyarında Özdemir Asaf ve Orhan Veli : Fransızcada Türk yazarlar 

Türk edebiyatı (roman ve şiir) ile ilgili Fransız yayınevlerinin yayın politikaları

Türk edebiyatının 1960’lı yıllardan beri Fransa’da diğer Avrupa ülkelerinden daha düzenli olarak çevrilmekte ve okunmakta olduğunu ve daha fazla yankı bulduğunu biliyor musunuz?

Modalar, beğeniler ve tutkular, (örneğin Nazım Hikmet ve Yaşar Kemal Fransızca’ya çok erken çevrilmiştir), birçok yayınevinin desteği ve yeni bir edebi çevirmen neslinin ortaya çıkmasıyla 2000’li yıllardan itibaren bu olayın ivme kazanmasına neden olmuştur. Bazı yayıncılar “Türk edebiyatı” serisi dahi oluşturmuşlardır. Ulusal Edebiyat Merkezi, ne yazık ki Fransa’da az satan bir edebiyat türü olan şiir çevirilerine de destek olmaktadır.

Bu durum karşısında açılan yeni ufuklar nelerdir, çağdaş Türk edebiyatının zengin çeşitliliğinin daha iyi tanıtımı için nasıl bir katkı sağlanabilir, hangi eksiklikleri gidermek gerekir? Edebi eserlerin çevirisi, Fransız-Türk ilişkileri açısından özel bir önem taşıyan bir konu olarak ortaya çıkıyor.

Sizleri, bu çerçevede, yakın zamanda Fransızcaya çevrilen, Orhan Veli ve Özdemir Asaf dizelerini, Fransızcasını Gaye Petek, Türkçesini Cansel Elçin’in sesinden dinlemeye davet ediyoruz.   Bu dinletinin ardından, Türk edebiyatının Fransızcaya çevrilmesi ve yayın politikalarına ilişkin bir söyleşi düzenlenecektir.

İzmir’de doğan Gaye Petek, Paris’de yaşıyor. Edebiyat, sosyoloji ve tiyatro eğitimi aldıktan sonra, 1984 yılında, Türk göçmenlerinin Fransız toplumuna entegrasyonu için kültürel ve sosyal alanda çalışmalar yürüten Elele derneğini kurmuş ve ve 25 yıl boyunca yöneticiliğini yapmıştır.  Göç ve Türk kadınları aynı zamanda Türk gölge tiyatrosu (Karagöz) hakkında birçok makalenin yazarıdır. Fransa’daki Türkler – Aile Albümü (Elele / Bleu Autour, 2007) kitabının çalışmalarını başlatmış ve önsözünü yazmıştır. Sık sık dergilere edebi metinler çeviren Gaye Petek, Bir Türk Çocukluğu (Everest, 2016 – Une enfance turque : Bleu Autour, 2015) çocukluk hikayeleri derlemesine katkıda bulunmuştur

Yazar, çevirmen ve Türk edebiyatı uzmanı olan Timour Muhidine, Actes Sud yayınevinde “Lettres turques” adlı koleksiyondan sorumludur.  Aynı zamanda Paris’teki yüksek öğretim kurumu Inalco’da ders vermektedir.

Paris’te doğan Patrice Rötig,  1956 – 1960 yılları arasında İstanbul’da yaşadı. Gazetecilik mesleğinden sonra birçok Türk edebiyat eserinin çevirilerini yayınlayan Fransız yayınevlerinden Bleu Autour yayınlarının kurucusudur.  Sait Faik Abasıyanık, Yaşar Kemal, Füruzan, Tezer Özlü, Enis Batur, Nedim Gürsel gibi yazarları ve  “Yabancı Şiir” adlı koleksiyonunda, Türkçeden bir çok derleme yayınlanmıştır : Orhan Veli’den Gidebildiğin yere kadar git, Abidin Dino’nun çizimleriyle Denizi gördüm, çağdaş Türk şiiri antolojisi,  Mehmet Yaşin’in Konstantinopolis artık kimseyi beklemiyor, Özdemir Asaf’ın  Benden sonra mutluluk, (Gaye Petek’in çevirisi, İsmail Yıldırım’ın çizimleri, Behçet Necatigil’in kızı Ayşe Sarısayın’ın önsözüyle).

Türk sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu Cansel Elçin,  ilk ve orta eğitimini Paris’te Lycée Racine’de tamamladıktan sonra Ekonomi ve Sosyal Bilimler okudu. Tiyatro eğitimini, Fransa’nın önde gelen tiyatro okullarından sanatçı Ecole Florent’da tamamladı. Televizyon dizilerinde ve sinema filmlerinde aldığı rollerle Türkiye’de de tanınan sanatçı, 2015 yılından bu yana, Şakir Gürzumar’ın yönettiği Frankenstein rolünü başarıyla canlandırmaktadır.