Konferans : Dünden bugüne Orta Doğu : kırılmalar ve süreklilikler

İstanbul Fransız Kültür Merkezi
04.02.2019 - 19:00

Önemli tarihçilerden Henry Laurens, Orta Doğu konusunun en yetkin uzmanlarından biri olarak bilinir. Bu konferansta “Dünden bugüne Orta Doğu : kırılmalar ve süreklilikler” konusu ele alınacak.

Konferans
Dünden bugüne Orta Doğu : kırılmalar ve süreklilikler

Orta Doğu, Osmanlı İmparatorluğu’nun sonlanmasının çok evvelinden itibaren, jeopolitik bir saha ve büyük güçlerin rekabet alanı haline gelmiştir. Doğu Hindistan’a ulaşan deniz yollarının keşfiyle birlikte Avrupalıların varlığı sayıca artmıştır. Bununla birlikte, esasen Yedi Yıl Savaşları’ndan itibaren Avrupalılar Orta Doğu’da siyasi aktör haline gelmiştir.
Birinci Dünya Savaşı sonrası, İngiltere Orta Doğu’da tek aktördür. Fransa, Lübnan ve Suriye’de varlığını sürdürürken; Sovyetler, Afganistan, İran ve Türkiye ile saldırmazlık antlaşması imzalamıştır. İkinci Dünya Savaşı, bölgede sanayi kalkınmasını beraberinde getirmiş, temsilci güçler sınırları inşa etmiş,  başkentleri tayin etmiş ve artlarında iktidarlarını kurmak üzere yerli elitleri bırakmıştır.
Ancak, Orta Doğu Devletleri, Amerika ile SSCB için siyasal güçten ziyade bir bahis unsuru haline gelmiştir. Diktatörlüklerde otoriter bir modernizm yabancı devletlerin tesirinde bir demokrasi söz konusudur.
Milliyetçi devrimlerden sonra, söylem değişime geçer, ortak düşman İslamcılık karşısında batılılar ile iş birliğine yapmak üzere istikrar övülür. İstikrarları ise petrol yollarını güvence altına almak ve göçü engellemek isteyen batılı çıkarlara uyum sağlar.
2011 Arap Devrimleri, bu sistemi kırmıştır. Bu süreçte batılı normlarla mücadele eden bir ütopya olarak İslamcılık, batıya karşı yer almıştır.

Henry Laurens: 1954 yılı doğumlu, önmeli tarihçilerden Henry Laurens, Orta Doğu konusunun en yetkin uzmanlarından biri olarak bilinir. College de France’da (Arap dünyası çağdaş tarihi kürsüsü sahibi) ve INALCO (Institut national des langues et civilisations orientales) Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Ulusal Enstitüsü’nde öğretim üyesi olan Henry Laurens, daha önce de Beyrut’ta bulunan CERMOC (Centre d’étude et de recherches sur le Moyen-Orient) Çağdaş Orta Doğu Araştırmaları Merkezi direktörlüğünü ve IFPO (Institut français du proche Orient) Fransız Yakın Doğu Enstitüsü bilimsel direktörlüğünü yürütmüştür.
Özellikle İsrail ve Arap dünyası arası ilişkilerin uzun dönemli analiziyle ilgilenen Henry Laurens, 2004 yılında Fransız Siyasi ve Ahlaki Bilimler Akademisi (Académie des sciences morales et politique) tarafından Joseph du Theil ödülüne ve Fransız Arap Dayanışma Derneği (Association de solidarité franco-arabe) tarafından Fransız-Arap dostluk ödülüne layık görülmüştür. Aralarında, La Question de Palestine, [Filistin Meselesi] tomes I, II et III (Fayard, 1999/2002/2007), L’Orient arabe à l’heure américaine [Amerikan zamanlarında Arap Doğu] (Armand Colin, 2004), Orientales, tome I, II et III [ Doğulular] (CNRS éditions, 2004), Histoire du monde arabe contemporain [Çağdaş Arap Dünyası Tarihi] (Fayard, 2004), Paix et guerre au Moyen-Orient : L’Orient arabe et le monde de 1945 à nos jours [Orta Doğu’da Barış ve Savaş : 1945’ten günümüze Dünya ve Arap Doğu (Armand Colin, 2005) ve Deux siècles d’Orient [ Doğu’nun İki Asrı]  (CNRS éditions, 2007) bulunduğu bir çok eserin yazarıdır.

Moderatör : Alexis Wick
New York Columbia Üniversitesi’nden tarih doktoru unvanını alan Alexis Wick, Koç Üniversitesi’nde  öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Osmanlı ve Çağdaş Arap dünyası uzmanı Alexis Wick’in,  kavram tarihi, düşün sistemleri, mekanın üretimi ve şiirselliği ve coğrafi tarih yazımı gibi bir çok çalışma alanı bulunmaktadır. Bu konulara dair çok sayıda kitabın yazarı olan Alexis Wick’in, The Red Sea: In Search of Lost Space adlı ilk monografi çalışması Kızıldeniz havzası ve çevresinin Osmanlı zamanındaki coğrafi tarihini, felsefe tarihi içinde deniz kavramının soy bilimine (jenealoji) inerek incelemektedir. Kendisi şimdilerde Osmanlı çeper bölgelerinde Avrupa fikri üzerine bir kitap ve 1987 Filistin İntifadası üzerine bir deneme üzerine çalışmaktadır.

Konferans dili Fransızca’dır. Türkçe simültane çeviri yapılacaktır. 

Henry Laurens                                                                                                        Alexis Wick